Giriş
Kivi, besleyici değeri yüksek, tropikal ve subtropikal iklimlerde yetişebilen bir meyvedir. Ülkemizde özellikle Karadeniz ve Ege bölgelerinde başarılı bir şekilde yetiştirilmektedir. Kivi yetiştirmek hem ticari amaçla hem de hobi bahçeciliği için oldukça keyifli ve kârlı bir süreçtir. Peki, kivi nasıl yetiştirilir? İşte adım adım kivi yetiştirme rehberi!
1. Kivi İçin Uygun İklim ve Toprak Seçimi
Kivi, nemli ve ılıman iklimleri sever. Yüksek sıcaklıklardan ve don olaylarından etkilenebileceği için iklim seçimi son derece önemlidir. İşte dikkat edilmesi gereken noktalar:
- Kışın sıcaklık -12°C’nin altına düşmemelidir.
- Yıllık ortalama sıcaklık 10-20°C arasında olmalıdır.
- Nem oranı %60-%80 arasında olmalıdır.
- Kivi, organik madde açısından zengin, iyi drene edilen, hafif asidik toprakları sever (pH 5.5 – 6.5).
2. Kivi Çeşitleri ve Fidan Seçimi
Kivi yetiştirmeye başlamadan önce, doğru türü seçmek verim açısından kritik bir konudur. Ticari olarak en yaygın türler şunlardır:
- Hayward: En popüler ticari kivi çeşididir.
- Bruno: Erken olgunlaşan bir çeşittir.
- Tomuri: Hayward çeşidi için tozlayıcı olarak kullanılır.
Kivi bitkisi dioiktir (çift evcikli), yani erkek ve dişi bitkiler ayrı ayrı bulunur. Bir bahçede yeterli döllenmenin sağlanması için 1 erkek fidan başına 5-7 dişi fidan dikilmelidir.
3. Kivi Dikimi ve Fidan Bakımı
Kivi dikimi genellikle ilkbahar veya sonbahar aylarında yapılır. İşte dikkat edilmesi gereken adımlar:
- Dikim Mesafesi: Kivi sarmaşık yapılı bir bitki olduğu için geniş alan gerektirir. Fidanlar arasında 3-4 metre boşluk bırakılmalıdır.
- Toprak Hazırlığı: Organik madde açısından zengin toprak seçilmeli, dikim çukurları 50-60 cm derinliğinde açılmalıdır.
- Dikim Süreci: Fidanlar dikildikten sonra bolca sulanmalı ve destek çubukları eklenmelidir.
4. Kivi Sulama ve Gübreleme
- Sulama: Kivi, suyu çok seven bir bitkidir. Yetiştirme sürecinde düzenli ve bol sulama gerektirir. Damla sulama sistemi kullanılması tavsiye edilir.
- Gübreleme:
- İlkbaharda azotlu gübre (örneğin üre) kullanılabilir.
- Çiçeklenme döneminde fosfor ve potasyum içeren gübreler önerilir.
- Organik gübre kullanımı verimi artırır.
5. Budama ve Destek Sistemi
Kivi sarmaşık yapılı bir bitki olduğu için güçlü bir destek sistemine ihtiyaç duyar. İşte bazı önemli noktalar:
- Destek Sistemi: T şeklinde veya pergola sistemleri kullanılabilir.
- Budama:
- İlk yıl şekil budaması yapılmalıdır.
- Meyve verme döneminde her yıl kış budaması uygulanmalıdır.
- Verimi artırmak için yaz aylarında uç alma işlemi yapılmalıdır.
6. Kivi Hastalıkları ve Zararlıları
Kivi bitkisi bazı hastalıklara ve zararlılara karşı hassastır. Bunlardan korunmak için şu önlemler alınabilir:
- Kök Çürüklüğü: Toprak drenajı iyi olmalı ve fazla sulamadan kaçınılmalıdır.
- Pas Hastalığı: Bakırlı ilaçlar ile önlem alınabilir.
- Kivi Güvesi ve Yaprak Bitleri: Organik veya kimyasal ilaçlarla mücadele edilmelidir.
7. Kivi Hasadı ve Depolama
Kivi meyveleri genellikle sonbaharda, Ekim-Kasım aylarında hasat edilir. Hasat sırasında dikkat edilmesi gerekenler:
- Kivi, sert haldeyken hasat edilir ve birkaç hafta bekletildikten sonra tüketilir.
- Depolama sıcaklığı 0-1°C olmalıdır.
- Kontrollü atmosferde saklandığında 5-6 ay tazeliğini koruyabilir.
Sonuç
Kivi yetiştiriciliği, doğru iklim ve bakım koşulları sağlandığında oldukça verimli ve kazançlı bir tarımsal faaliyettir. Fidan seçiminden budamaya, sulamadan hasada kadar her aşamada özen göstererek sağlıklı ve bol ürün alabilirsiniz.
Eğer ticari olarak kivi yetiştirmek istiyorsanız, pazar araştırması yaparak doğru türü seçmeli ve bahçenizi verimli şekilde yönetmelisiniz. Hobi amaçlı yetiştiriyorsanız, evinizin bahçesinde veya seranızda uygun şartları sağlayarak lezzetli kiviler elde edebilirsiniz.
Unutmayın, sabır ve doğru bakım ile kiviniz her yıl daha bol ürün verecektir!
